Betoog Jaarstukken 2021 en Perspectiefnota 2022-2026

Het CDA heeft tijdens de raadsvergadering van 12 juli jl een betoog gehouden over de Jaarstukken 2021 en over de Perspectiefnota 2022-2026. Hieronder kunt u beide verslagen teruglezen:

Bijdrage Jaarstukken 2021:
Vandaag moet de raad haar verantwoordelijkheid nemen door haar controlerende taak uit te voeren op de jaarrekening. Voorzitter laten wij beginnen met: wat goed is moet je koesteren.

De gemeente Beuningen mag trots zijn op de behaalde resultaten in 2021. Wat we bijna vergeten is dat ook het jaar 2021 nog zwaar in het teken heeft gestaan van de coronapandemie.

Uit de jaarstukken 2021 (bestaande uit het jaarverslag en jaarrekening) blijkt dat de gemeente zich ontwikkelt naar een financieel gezonde situatie. Dit blijkt uit een aantal, voor het CDA, belangrijke indicatoren.

 

Het rekeningresultaat.

Het totale resultaat is 3,4 miljoen euro waarvan 3,0 miljoen structureel en 0,4 incidenteel van aard zijn.

 

Het eigen vermogen.

Ook het eigen vermogen van de gemeente groeit gestaag door naar 12.9 miljoen euro. Het eigen vermogen was op 1 januari 2021 nog 8,6 miljoen euro.

 

Het weerstandsvermogen.

Beuningen heeft door dit resultaat een weerstandsvermogen van 1,79 ratio. Terwijl de raad heeft afgesproken dat 1,4 het streefgetal is.  M.a.w. de gemeente heeft voldoende capaciteit om de geïdentificeerde en gewogen risico’s af te dekken. Natuurlijk moeten wij beseffen dat het weerstandsvermogen een momentopname is. Een aantal zaken zoals economische ontwikkelingen en projecten kunnen het weerstandsvermogen beïnvloeden.

 

Accountantsverklaring

Tot slot heeft de onafhankelijke accountant de jaarrekening gecontroleerd op getrouwheid en rechtmatigheid en heeft deze goed bevonden. Complimenten aan de ambtelijke organisatie.

 

Het is goed om te lezen dat onze digitale dienstverlening naar onze inwoners is verbeterd. Dat komt o.a. doordat wij het Digitaal Ontwikkel Programma hebben geïntroduceerd.

Overigens was het prettig om regelmatig een overzicht te krijgen van de kosten en compensatiemaatregelen als gevolg van corona.

 

 

Het Sociaal Domein staat onder druk

Voor het CDA zijn de ontwikkelingen binnen het Sociaal Domein belangrijk. We zien dat de kosten in het Sociaal Domein in 2021 nog steeds toenemen. Ook de kosten voor de jeugdzorg blijven stijgen.

Zoals we weten kan de gemeente hierin beperkt sturen. Maar dat betekent ook, voorzitter, dat wij als gemeente op het gebied van de zorg niet alleen meten in euro’s, uren en indicaties… Maar ook altijd – zonder uitzondering – naar de lat van de menselijke maat. Kritisch kijken moeten we zeker blijven doen, maar dit mag nooit ten koste gaan van de kwaliteit van de zorg en de noodzakelijke zorg die iemand nodig heeft. De afspraak om geld vrij te maken uit de algemene middelen zijn in de afspraken met het College verankerd en zo moeten we het houden. Dus wat het CDA betreft geen bezuinigingen.

 

 

 

We zien dat het aantal schuldhulpverleningen, ondanks de corona, stabiel blijft. Hopelijk blijft dit in 2022 ook zo. Vroegsignalering werpt kennelijk zijn vruchten af. We willen ook aandacht voor onze ondernemers die door de coronacrisis alsnog in de problemen zijn geraakt. Het zogenaamde “ na-ijl-effect”. Graag een reactie van de portefeuillehouder.

Ondanks de economische ontwikkelingen en de vraag naar personeel blijft het aantal uitkeringsgerechtigden stabiel. Wij hadden een daling van dit aantal verwacht. Welke acties heeft de portefeuillehouder ondernomen om de uitstroom van deze groep te bevorderen? Graag een reactie van de wethouder.

 

Noot: Sociaal Domein. Het gaat over ondersteuning rond werk, zelfredzaamheid, zorg en jeugd. De WMO, participatiewet en schuldhulpverlening binnen het sociaal domein. In het sociaal domein gaat het over Doen wat nodig is.

 

De programmaverantwoording zegt dat de afwijking van de programma’s t.o.v. de ramingen nagenoeg helemaal aan te merken zijn als een incidentele afwijking.  Opvallendste afwijking is het Programma Omgeving. Hier is sprake van een onderbesteding van ruim 2 miljoen euro  o.a. als gevolg van het ontbreken van capaciteit voor de uitvoering van geplande activiteiten. Graag een reactie van het College.

 

Reserve Budgetoverheveling voor niet (volledige) gerealiseerde activiteiten in 2021 is meer dan 1 miljoen euro. De omvang van deze reserve is weer gegroeid en dit is niet volledig aan de coronapandemie te wijten. Het kan niet zo zijn dat het College deze groei ongelimiteerd kan blijven toestaan. Hoe denkt de portefeuillehouder deze groei de komende jaren te beteugelen? Mijn fractie wil op de hoogte gehouden worden van de besteding van de reserve budgetoverheveling. Kan de wethouder dit toezeggen?

In 2020 was dit nog 800.000 euro. (de budgetoverheveling 446.000 euro en voor SISA-overhevelingen nog 360.000 euro)

 

Op een later moment komen wij in deze vergadering nog terug op de ODRN. Maar n.a.v. de jaarrekening is de gemeentelijke bijdrage voor de ODRN voor 2022 ten opzichte van 2021 met ruim 400.000 euro verhoogd. Tijdens de carrousel avond van de gemeenschappelijke regelingen verklaarden de afgevaardigden van de ODRN dat er geen duidelijke prioritering

zou worden gegeven wat betreft het optreden bij incidenten en voorvallen.

Bij de zandwinning in Winssen is gebleken dat de ODRN niet in staat is binnen afzienbare

tijd op te treden of onderzoek te doen bij onwenselijke situaties. Hoe ziet het college dit?

Gaat het college zich hard maken voor het aanbrengen van die prioritering?

 

Tot slot nog twee zaken die mijn fractie aan de orde wil stellen. Wij willen de gemeentelijke organisatie hartelijke danken en complimenteren voor het op professionele wijze aanleveren van de jaarstukken en het beantwoorden van de schriftelijke vragen. Altijd weer een hele klus om de raad te voorzien van de juiste stukken en antwoorden zodat wij onze controleerde taak kunnen uitvoeren.

 

Overigens zijn wij als fractie geschrokken van het aantal schriftelijke gestelde vragen n.a.v. de jaarstukken. Zoals in de Perspectiefnota wordt aangegeven wordt 380.000 euro gevraagd om o.a. de werkdruk te verminderen.

Misschien is het goed dat we inzichtelijk maken wat het kost aan uren en euro’s om al deze vragen door de financiële specialisten te laten beantwoorden.

 

Een punt van aandacht is om in de agendacommissie het proces van het behandelen van de jaarstukken en de Perspectiefnota te evalueren en verbeteringen aan te brengen voor de komende jaren. Het was wel erg veel en de tijd was wel heel erg krap.

 

Bijdrage Perspectiefnota 2022-2026

 

 

Voorzitter, het is even zoeken op welke wijze wij als raad deze Perspectiefnota bespreken in het licht van het nieuwe bestuursmodel. We worden geacht om onze beschouwingen te geven op de voorliggende perspectiefnota. Wat vinden wij van het perspectief dat het College de raad voor de komende jaren geeft?

 

Voorzitter, wat is de betekenis van perspectief als we te maken hebben met een dramatische oorlog hier niet ver vandaan.

Wat betekent perspectief als we te maken hebben met een stikstofcrisis, een wooncrisis, een klimaatcrisis, een energiecrisis en dan ook met een hardnekkige pandemie.

Wat betekent perspectief als 1 op de 3 huishoudens dreigt in financiële problemen te komen door de hoge energierekening. Ook steeds meer middeninkomens vrezen de rekeningen niet meer te kunnen betalen. Voorzitter perspectief is relatief. En dus ook deze Perspectiefnota.

In de  Perspectiefnota borduurt het College voort op het beleid van de afgelopen jaren. De ambities staan voor de komende jaren in de steigers om verder opgepakt en gerealiseerd te worden.

De voorliggende Perspectiefnota is over het algemeen een financiële beschouwing voor de komende jaren.

 

Elk jaar worstelen wij met de vraag: wat voor waarde moeten wij dan aan deze Perspectiefnota hechten?

In de Perspectiefnota zijn de toekomstige ontwikkelingen van het coalitieakkoord 2022-2026 en het raadsakkoord niet opgenomen. V.w.b. het coalitieakkoord gaat het College dit vertalen in concrete voorstellen t.b.v. de programmabegroting voor de komende vier jaar. De financiële vertaling hiervan vindt plaats in de meerjarenbegroting 2023-2026. We zijn heel benieuwd naar deze concrete voorstellen.

 

 

Gelukkig heeft de raad op aandringen van de heer van Ewijk inzicht kunnen krijgen in de meicirculaire 2022.

Het perspectief lijkt gunstig,  ondanks dat er diverse donkere wolken in de nabije toekomst op de loer liggen.

Wij hebben redelijk inzicht gekregen in de financiële gevolgen van de meicirculaire en hoe de herverdeling van het gemeentefonds er de komende jaren voor de gemeente uit gaat zien. In de meicirculaire zal vanaf 2023 de gemeente 1 miljoen euro minder aan algemene uitkering ontvangen.

Uiteindelijk moet de gemeente door middel van een groeipad naar de nieuwe herverdeling ontwikkelen.

Goed is te noemen dat de meicirculaire voor 2022 aangeeft dat de gemeente Beuningen een behoorlijke financiële ruimte heeft om de komende jaren in te spelen op nieuwe opgaven. Het geraamd resultaat loopt op van 2.632 miljoen in 2022 naar 7.122 miljoen in 2025 met in 2026 een structurele ruimte van 2.550 miljoen euro.

 

Voorzitter, de algemene financiële ontwikkelingen voor de gemeente Beuningen zijn in de perspectiefnota duidelijk geschetst. Autonome ontwikkelingen en het onontkoombaar beleid liggen financieel vast.

V.w.b. het wenselijk nieuw beleid vindt het CDA het te vroeg om deze vandaag vast te stellen.

Zoals eerder is aangegeven zijn de gevolgen van o.a. de meicirculaire, het coalitieakkoord, het raadsakkoord en de mogelijke beleidsbesluiten die wij vandaag nemen, nog niet financieel doorvertaald in de Perspectiefnota. Ook de gemeentelijke extra bijdragen in de gemeenschappelijke regelingen zijn niet opgenomen. Het CDA wil het totaalplaatje zien en dan in november bij de bespreking van de Begrotingsraad definitief een besluit nemen over het wenselijk nieuw beleid.

 

In het amendement wordt voorgesteld om de Perspectiefnota 2022-2026 vandaag vast te stellen met uitzondering van de claims voor wenselijk nieuw beleid, dit zal het CDA daarom ook ondersteunen.

Met deze wetenschap kijkt mijn fractie naar de perspectiefnota.

Overigens wil mijn fractie aangeven dat wij hechten aan een gelijk speelveld tussen coalitie en oppositie voor de invulling van deze vrije ruimte.

 

Nu kort inhoudelijk over de Perspectiefnota.

 

 

Kwaliteitsimplus

Er wordt € 380.000 gevraagd om een kwaliteitsimpuls door te voeren in de ambtelijk organisatie.  De organisatie staat onder druk. De werkdruk is hoog. Veel wordt op dit moment opgelost met inhuur van externe mensen. Dit levert hoge kosten op. De ambities zijn hoog en voor het CDA is het belangrijk dat de dienstverlening aan onze burgers gewaarborgd blijft. Het CDA staat niet negatief tegenover deze kwaliteitsimpuls maar de ontwikkelingen baart het CDA wel zorgen. Mogelijkerwijs komt het spook van een ambtelijke fusie toch steeds dichterbij.

 

Sociaal Team

De druk op het Sociaal Team wordt alleen maar groter. Het CDA maakt zich daar zorgen over. Wij vragen ons af of de aanpassing van het budget wel reëel is, gezien het feit dat het Sociaal Team meer aanvragen tegemoet kan zien en in de toekomst nieuwe verantwoordelijkheden krijgt , o.a. de opvang van Oekraïners, asielzoekers, ex-gedetineerden en beschermd wonen / maatschappelijke opvang? Graag reactie van het College.

 

 

Rechtsgedingen/Jurdische bijstand

Er wordt structureel  50.000 euro  gevraagd. Voorkomen is beter dan genezen vwb rechtsgedingen. Meer preventief proberen kosten in de hand te houden door actiever met bezwaarmakers tot oplossingen te komen, kunnen de kosten drukken. Wij hebben geen beeld bij het resultaat van de rechtsgedingen. Hoeveel wint Beuningen er en hoeveel verliezen we?

 

Ravijnjaar 2026 Algemene Uitkering

Ook wel door ons rampjaar genoemd.

In de overgang van 2025 naar 2026 wordt gesproken over een ravijn wat uiteindelijk een flinke daling betekent voor de gemeentelijke inkomsten. Er is nog geen oplossing gevonden om dit gat financieel te dichten. Daar komt nog bij dat dan ook de opschalingskorting in 2026 wordt heringevoerd. Mijn fractie heeft begrepen dat het nog niet zeker is of de opschalingskorting er ook komt. De meningen in de regering zijn daarover verdeeld. Door het ravijnjaar is de Perspectiefnota niet meerjarig structureel sluitend.

Overigens is het positief dat er een stelpost Jeugd is opgenomen voor de jaren 2023, 2024 en 2025.

Meestal wordt de soep nooit zo heet gegeten als ze wordt opgediend.

 

Onderzoek De Lèghe Polder

De kern Beuningen verdient een goed dorpshuis, het heeft een belangrijke functie. Onze fractie geeft de voorkeur aan een nieuwe Lèghe Polder met daarboven appartementen, in het centrum. Wat ons betreft gaan we, in samenspraak met onze inwoners, z.s.m. starten met het maken van concrete plannen.

Mijn fractie wil dat het College uiterlijk in  het eerste kwartaal van 2023 een onderzoek start voor het realiseren van een nieuw dorpshuis bij voorkeur in de kern Beuningen.

 

Ons verzoek is om daarbij een aantal scenario’s te schetsen, waaronder nieuwbouw op de huidige locatie, renovatie of nieuwbouw elders zodat de raad daar een besluit over kan nemen. Het CDA wil er zeker van zijn dat een onderzoek daadwerkelijk wordt meegenomen in het concreet maken van de plannen t.b.v. de programmabegroting. Het CDA stelt voor om geld te reserveren voor een onderzoek. Graag een reactie van het college.

 

Motie OZB niet meer dan trendmatige verhogen

Het CDA vindt dat we verantwoord moeten omgaan met het geld van onze inwoners: kritisch zijn op uitgaven en investeren waar nodig. Geen extra lastenverzwaring en betaalbaarheid voorop. Belastingen, tarieven en subsidies moeten op elkaar zijn afgestemd. Inwoners en verenigingen moeten zo min mogelijk geconfronteerd worden met extra lasten. Ons uitgangspunt is dat de gemiddelde belastingdruk niet stijgt. Wij stellen dan ook voor om de OZB niet meer dan trendmatig te verhogen en dienen, samen met de VVD, daarvoor een amendement in.

 

Afschaffen hondenbelasting

Huisdieren bevorderen de sociale binding en zij zijn daarmee een beproefd instrument om vereenzaming tegen te gaan en depressieve gevoelens te verminderen. Huisdieren kunnen een positieve invloed hebben op de manier waarop we ons voelen. Voor een dier zorgen brengt verantwoordelijkheidsgevoel en structuur met zich mee. Honden spelen daar een grote rol in. De reden van invoering van hondenbelasting destijds, zoals het tegengaan van zwerfhonden en hondsdolheid, geldt al lang niet meer. Hondenbelasting is dus een achterhaalde belasting. Daarnaast is het een onrechtvaardige belasting: het geld wordt namelijk beperkt ingezet voor voorzieningen voor honden en gaat verder naar de algemene middelen. Wij vinden dat deze gemeentelijke melkkoe moet worden afgeschaft. De controleurs die nu op hondenbelasting controleren kunnen dan voor andere taken worden ingezet.

Wij dienen voor afschaffing van de hondenbelasting, samen met de VVD, een amendement in.

 

Voorzitter, dan Burgerparticipatie

Het raadsprogramma 2022-2026 is door de raad vandaag als hamerstuk op de agenda gezet. Dit is een historisch moment voor de raad van Beuningen. Wij willen onze inwoners, verenigingen en stichtingen meer betrekken bij onze plannen.

Het lijkt zo vanzelfsprekend, maar toch is dat nu nog lang niet altijd het geval.

 

Afgelopen week hebben wij dit in de commissie Ruimte kunnen ervaren. Voor het CDA is tussen de inwoners staan, luisteren, kennis ophalen in de samenleving, bij inwoners en organisaties een belangrijke basis. Wij moeten op zoek gaan naar nieuwe vormen van participatie.

 

Voor het CDA zal een mogelijkheid om een burgerraad in te stellen, een nieuwe vorm van zo’n participatie kunnen zijn. Een democratie is meer dan eens in de vier jaar stemmen. Wij dienen hiervoor een motie in. Mevr. Meijer zal deze toelichten.

 

 

 

Tot slot voorzitter,

 

Het CDA stelt vast dat de financiële positie van Beuningen financieel gezond is. Dat neemt niet weg dat de komende jaren de financiële ruimte onder druk staat.

 

Het CDA gaat akkoord met het vaststellen van de Perspectiefnota 2022-2026 met uitzondering van de claims voor wenselijk nieuw beleid. We wachten de Programmabegroting 2013-2026 incl. de financiële vertaling van het Coalitieakkoord en raadsakkoord af.